Tìm hiểu nghệ thuật Phục Hưng

Leonardo da Vinci và bức họa “Bữa tiệc cuối cùng”

Bức “Bữa tiệc cuối cùng” do Andrea Solari phục chế dựa theo tác phẩm của Leonardo da Vinci

“Bữa tiệc cuối cùng” hay “Bữa tiệc ly” (Tiếng Ý: Il Cenacolo hay L’Ultima Cena), là bức họa vô cùng nổi tiếng của danh họa Leonardo da Vinci. Tác phẩm được sáng tác vào khoảng năm 1495 đến 1498, miêu tả trai phòng của Tu viện Santa Maria ở thành phố Milano. Trong kỳ này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về sự kiện mà bức tranh mô tả, những chi tiết đắt giá trong tranh, cũng như âm nhạc ẩn dấu đằng sau bức tranh nổi tiếng này.

Bữa tiệc cuối cùng trong Kinh Thánh

Bữa tiệc ly là thời điểm cuối cùng Chúa Jesus ngồi ăn với các môn đồ của mình trước khi ngài bị chính quyền La Mã bắt và bị đóng đinh lên thập tự giá. Muốn hiểu rõ ràng hoàn cảnh của bữa tiệc này, chúng ta cần phải đặt nó trong hoàn cảnh sự xuất hiện của Chúa Jesus.

Đối diện với “Bữa tiệc cuối cùng” cũng là một bức tranh của Leonardo da Vinci mô tả cảnh Chúa Jesus bị đóng đinh trên thập tự giá

Thời bấy giờ, trong hoàn cảnh nhà cầm quyền La Mã cùng với giới lãnh đạo tôn giáo lợi dụng tín ngưỡng của người dân để trục lợi và làm điều xấu, sự xuất hiện của Chúa Jesus đã làm chấn động Do Thái giáo. Ngài đã chỉ ra sự giả trá trong đời sống tôn giáo, chỉ ra rằng nơi cầu nguyện ăn năn đã biến thành chốn trục lợi, chỉ ra thói đạo đức giả trong cách suy nghĩ của người làm chính trị, v.v.

Chính vì lẽ đó, nhà chức trách quyết định phải bắt giữ Chúa Jesus vì xem ngài là mối đe dọa cho quyền lực của họ. Tuy nhiên, họ chỉ dám làm việc này vào ban đêm hầu tránh bùng nổ bạo loạn vì Chúa Jesus được dân chúng yêu mến.

Một bức “Bữa tiệc cuối cùng” khác do Jacopo Tintoretto (1592–1594) thể hiện

Trong bữa tiệc cuối cùng trước khi bị bắt giữ, Chúa Jesus bẻ bánh, dâng lời tạ ơn, đưa bánh cho các môn đồ mà nói rằng “Này là thân thể ta”; Rồi lấy chén, tạ ơn, đưa cho các môn đồ mà nói rằng “Hết thảy hãy uống đi; vì này là huyết ta, huyết của sự giao ước đã đổ ra cho nhiều người được tha tội”. Sau cùng, ngài căn dặn môn đồ: “Hãy làm điều này để nhớ đến ta”. Chúa Jesus đã tiên tri với các môn đồ rằng, có một người sẽ bán rẻ ngài…

 Bức “Nụ hôn của Judas” (1866) của Gustave Doré

Quả là như vậy, Judas đã phản bội Chúa Jesus để đổi lấy 30 đồng bạc, bằng cách chỉ điểm ngài cho quân lính qua một nụ hôn…

Bức “Bữa tiệc cuối cùng”

Bức “Bữa tiệc cuối cùng” của Leonardo da Vinci bị thời gian tàn phá

Trong bức “Bữa tiệc cuối cùng”, Leonardo da Vinci tập trung mô tả phản ứng của từng môn đồ khi nghe lời tiên tri của Chúa Jesus. Mỗi môn đồ lại có một cung bậc cảm xúc riêng biệt. Do sự phá hủy của bức “Bữa tiệc cuối cùng” theo thời gian, chúng ta sẽ sử dụng một tác phẩm phục chế lại (1520) của Andrea Solari. Ở đây, chúng ta sẽ đi từ trái qua phải của bức tranh, chia làm bốn nhóm, mỗi nhóm ba môn đồ:

Nhóm thứ nhất

Nhóm thứ nhất: Bartholomew, James, và Andrew đều biểu lộ ra nét ngạc nhiên khi nghe lời tiên tri của Chúa.

Nhóm thứ hai

Nhóm thứ hai: Peter biểu lộ sự tức giận khó kìm chế được, trong tay cầm một con dao, nói chuyện với John. Hành động này biểu lộ cho sự kiện sau đó, khi Peter nổi nóng tấn công lính La Mã bằng một con dao lúc Chúa Jesus sắp bị bắt giữ. Judas biểu lộ nét sợ hãi khi nghe lời tiên tri, trong tay nắm chặt một túi tiền, có lẽ là tiền mà Judas đã nhận để phản Chúa. Ông ta là người duy nhất đặt khuỷu tay lên bàn, và đầu cũng được đặt ở vị trí thấp nhất so với những người khác. Người môn đồ trẻ tuổi là John thì có vẻ như đang bị sốc đến mức gần ngất đi.

Nhóm thứ ba

Nhóm thứ ba: Thomas trông có vẻ rất buồn, và giơ một ngón tay lên, khuôn mặt tỏ rõ sự ngờ vực. Hành động đó cũng biểu lộ cho sự kiện xảy ra sau này, khi Thomas nghi ngờ sự phục sinh của Chúa Jesus cho đến khi được tự mình cảm nhận quyền năng của Chúa. James tỏ vẻ bất ngờ đến mức không thể tin được, với hai tay giang ra. Trong khi đó, Philip có vẻ như muốn xin Chúa giải thích, bày tỏ lòng trung thành của mình.

                                                                             Nhóm thứ tư

Nhóm thứ tư: Matthew và Jude Thaddeus quay qua Simon với vẻ thắc mắc, hỏi xem liệu Simon có câu trả lời cho câu hỏi của họ về lời tiên tri của Chúa Jesus.

Bản thân Chúa Jesus lộ rõ sự bình thản và nét thoáng buồn, như biết trước tội lỗi của Judas, cũng như những gì mình sắp phải trải qua. Ngài được đặt giữa bức tranh, là tâm điểm trong tranh, thu hút từ mọi góc nhìn thông qua bố cục điêu luyện của người họa sĩ.

Động tác tay trái của Chúa Jesus tượng trưng cho lời tiên tri, còn động tác bên tay phải tượng trưng cho việc lời tiên tri ứng nghiệm vào Judas

Ngoài ra, trong bức tranh, chúng ta còn thấy rằng tay phải của Chúa Jesus đang với tới một chiếc bánh mì, còn tay trái đang đặt mở trên bàn, cũng hướng tới chiếc bánh mì khác. Điều này cũng được nhắc đến trong Kinh Thánh, là do Chúa Jesus đã tiên tri rằng kẻ phản Chúa sẽ lấy bánh mì vào cùng thời điểm với ngài. Ngài diễn đạt lời tiên tri đó bằng tay trái, khiến cho Thomas và nhất là James kinh ngạc sửng sốt. Cùng lúc đó, vì bị phân tâm bởi cuộc nói chuyện giữa Peter và John, Judas đã đưa tay ra lấy một cái bánh, cũng chính là cái bánh mì mà tay phải của Chúa Jesus đang với tới. Từ đó, Judas chính là kẻ phản Chúa ứng nghiệm với lời tiên tri.

Âm nhạc trong tranh vẽ

Là một tuyệt phẩm nổi tiếng của danh họa Leonardo da Vinci, “Bữa tiệc cuối cùng” cũng được coi là một bức họa tiềm ẩn nhiều thông điệp và gợi ý lạ lùng bên trong. Do thời gian tàn phá nên giờ đây chúng ta chỉ có thể thấy được một dị bản phục chế không hoàn chỉnh của “Bữa tiệc cuối cùng”. Tuy nhiên, điều đó cũng không thể làm vơi đi những bí ẩn của “Bữa tiệc cuối cùng” khi một nhạc sĩ kiêm chuyên viên máy tính người Ý công bố phát hiện mới cho thấy, trong bức tranh còn ẩn giấu âm nhạc…

Giovanni Maria Pala, tác giả của phát hiện trên cho biết ông bắt đầu nghiên cứu kỹ bức tranh Bữa tối cuối cùng từ năm 2003. Điều đầu tiên khiến ông chú ý là tấm khăn trải bàn với những đường kẻ ngang, dọc, bên trên là những lát bánh mỳ, trông giống như các nốt nhạc. Quan sát một cách tổng thể, Pala nhận thấy 12 tông đồ của Chúa được bố trí thành 4 nhóm, mỗi nhóm 3 người. Cách bố trí này gợi sự liên tưởng đến các bản nhạc theo nhịp 3/4, vốn rất thịnh hành ở thế kỷ 15, khi Da Vinci thực hiện bức tranh. Cuối cùng, Pala phát hiện ra rằng nếu coi bàn tay của Chúa và các tông đồ cùng với các lát bánh mỳ là những nốt nhạc, rồi đọc chúng theo chiều từ phải sang trái như cách viết thường thấy của Leonardo Da Vinci thì người ta thu được một bản nhạc thực sự.

Âm nhạc trong bức “Bữa tiệc cuối cùng”

Tuy nhiên, nếu chỉ có dấu hiệu về những nốt nhạc thì chưa đủ làm nên một giai điệu đúng nghĩa, cho tới khi Pala phát hiện ra điểm mấu chốt: khuông nhạc này phải được đọc từ phải sang trái – theo đúng cách viết của Leonardo Da Vinci. Trong cuốn sách của ông mang tựa đề “La Musica Celata” (Tạm dịch là “Giai điệu ẩn giấu”), Pala đã mô tả chi tiết về hành trình tìm kiếm của ông về giai điệu đằng sau bức danh hoạ. Từ đó, ông đã đưa ra một bản hòa tấu có độ dài 40 giây, với tiết tấu trang nghiêm giống như loại nhạc dùng cho lễ cầu nguyện. Nhạc sĩ người Ý này cho biết, bản nhạc nghe hay nhất khi được chơi bằng đàn ống, loại nhạc cụ phổ biến trong các dàn nhạc nhà thờ vào thời của Da Vinci.

Bức “Bữa tiệc cuối cùng”

Không chỉ có vậy, Pala còn nhận thấy vị trí các “nốt nhạc” trong bức tranh nếu được liên kết với nhau theo từng dòng sẽ làm thành những ký hiệu rất lạ, giống như loại chữ hình nêm của các nền văn minh Tây Á thời cổ đại. Một chuyên gia nghiên cứu về kinh Thánh nổi tiếng ở Rome đã xác nhận phát hiện của Pala và cho biết thêm rằng những ký tự hình nêm này tạo thành một câu bằng tiếng Do Thái cổ có nghĩa là “vinh quang và hiến dâng bên Người”.

Sưu tầm

Top 5 trường đại học hàng đầu của Hoa Kì

Top 5 trường đại học “đỉnh” nhất ở Mỹ

1. Hardvard

Danh tiếng của ngôi trường này thì không cần phải bàn cãi bởi vì không chỉ người dân Mỹ biết đến nó mà hầu như tất cả mọi người trên khắp thế giới, ngôi trường danh giá và đáng mơ ước của tất cả những sinh viên có ý định du học.
uyết nổi tiếng và những bộ phim đình đám trên màn ảnh. Harvard là một đại học tư nhân ở Cambridge, bang Massachusetts (Mỹ) thành lập vào năm 1636, hiện có 11 đơn vị học thuật và 10 phân khoa đại học, mỗi năm ngôi trường này tuyển một lượng sinh viên khá lớn, lên đến 6655 chỉ tiêu.
Chỉ vài sinh viên Việt Nam được tuyển chọn vào ngôi trường này và học đều là những gương mặt xuất sắc nhất như Tôn Hà Anh (cựu học sinh trường Amsterdam Hà Nội) giành được kết quả toàn điểm A ở ngôi người này, hay như Lê Ngọc Tường Vân (cô gái đến từ Huế) từng được tổng thống Mỹ 4 lần trao bằng khen.

2. Đại học Princeton

Đại học Princeton theo hình thức kiểu tư thục nằm ở Princeton, New Jersey, Hoa Kỳ, được thành lập vào năm 1746 sau nhiều lần đổi tên
Đây là trường đại học đầu tiên ở Mỹ áp dụng chính sách “không nợ học phí” với sinh viên nhưng mỗi năm lượng hồ sơ mà sinh viên đăng ký học ngôi trường này vẫn rất đông bởi chất lượng đào tạo của nó.
Nhiều chương trình đào tạo sau đại học ở trường đại học Princeton được đánh giá bởi chất lượng đào tạo cao trên nhiều ngành như: toán, vật lý, kinh tế, lịch sử và triết học. Chỉ tiêu tuyển sinh hằng năm của trường này lên đến 5275. Hiện chưa có nhiều du học sinh Việt Nam được học ở ngôi trường này.

3. Đại học Columbia

Với chỉ tiêu 7743 tuyển sinh hằng năm cùng chất lượng đào tạo các chuyên ngành khoa học và nghệ thuật được đánh giá cao, đại học Columbia được thành lập từ năm 1754 đã trở thành ngôi trường danh giá ở cường quốc Mỹ.
Trường đại học này vô cùng phù hợp với những sinh viên du học sinh bởi nó cung cấp cho chỗ ở mỗi sinh viên suốt 4 năm học. Trường đại học Columbia danh giá này còn điều hành nhiều giải thưởng quy mô và cao quý như giải thưởng văn học Mỹ, giải Pulitzer và là thành viên cốt cán của Hiệp hội các Viện Đại học Hoa Kỳ. Trong số những người Việt nổi tiếng có Thiền sư Thích Nhất Hạnh từng giảng dạy ở viện đại học này trong thập niên 1960.

4. Đại học Stanford

Được coi là ngôi trường danh giá của nhiều ngôi sao Hollywood, đại học Standford nằm ở bang California, Mỹ và được thành lập vào năm 1885. Sau nhiều năm tồn tại, ngôi trường này vẫn luôn được bình chọn là một trong những trường đại học hàng đầu thế giới. Mỗi năm trường đại học này tuyển sinh hơn 6000 chỉ tiêu.
Đại học Standford cung cấp cả chương trình đào tạo cho sinh viên đang theo học đại học và sinh viên sau đại học. Các chuyên ngành được đào tạo ở ngôi trường này gồm giáo dục và đào tạo, luật, kinh tế. Cô sinh viên tài năng của trường trung học Amsterdam Hà Nội Nguyễn Thị Bích Diệp từng giành được học bổng để bước chân vào ngôi trường danh giá này.

5. Đại học Pennsylvania

Thuộc mô hình đại học tư thục, nằm tại thành phố Philadelphia, thuộc bang Pennsylvania, Hoa Kỳ.

Ngôi trường này có thế mạnh đào tạo các chuyên ngành như khoa học cơ bản, nhân chủng học, luật học, y dược, giáo dục học, kỹ thuật và kinh doanh. Người sáng lập ra ngôi trường danh giá này, Benjamin Franklin đã ủng hộ cho các chương trình giáo dục thực tiễn về thương mại và quản lý nhà nước.